PM Kisan Scheme : केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेबाबत एक मोठी अपडेट समोर आली आहे. जर तुम्ही पीएम किसान योजनेचे लाभार्थी असाल आणि तुम्हाला नियमितपणे २,००० रुपयांचा हप्ता मिळत असेल, तर तुमच्यासाठी ही बातमी अत्यंत महत्त्वाची आहे. सरकारने आता अपात्र लाभार्थ्यांना शोधण्यासाठी ‘फिजिकल व्हेरिफिकेशन’ (प्रत्यक्ष पडताळणी) मोहीम तीव्र केली आहे. ज्या शेतकऱ्यांचे नाव ‘संशयास्पद यादीत’ आहे, त्यांचे हप्ते कायमचे बंद होऊ शकतात.
नक्की काय आहे ही नवीन पडताळणी प्रक्रिया आणि तुम्हाला कोणता अर्ज करावा लागणार आहे? याची सविस्तर माहिती खालीलप्रमाणे आहे.
का होत आहे लाभार्थ्यांची पडताळणी?
पीएम किसान योजनेचा लाभ केवळ गरजू आणि पात्र शेतकऱ्यांनाच मिळावा, हा सरकारचा उद्देश आहे. मात्र, अनेक ठिकाणी खालील त्रुटी आढळून आल्या आहेत:
- एकाच कुटुंबातील अनेक सदस्य हप्ता घेत आहेत.
- जमिनीची विक्री केल्यानंतरही लाभ घेतला जात आहे.
- मयत व्यक्तींच्या नावे अजूनही पैसे जमा होत आहेत.
- आयकर (Income Tax) भरणारे व्यक्तीही या योजनेचा लाभ घेत आहेत.
या सर्व कारणांमुळे कृषी विभागाने ‘Suspicious List’ तयार केली असून अशा शेतकऱ्यांना आता आपली पात्रता सिद्ध करावी लागणार आहे.
तुम्ही यादीत आहात का? ‘या’ शेतकऱ्यांना भरावा लागेल अर्ज
हा नियम सर्वांना लागू नसला तरी, खालील गटात मोडणाऱ्या शेतकऱ्यांची चौकशी होऊ शकते:
- एकाच रेशन कार्डवर अनेक लाभार्थी: नियमानुसार पती, पत्नी आणि १८ वर्षांखालील मुले हे एक ‘कुटुंब’ मानले जाते. एका कुटुंबात फक्त एकालाच लाभ मिळणे अपेक्षित आहे.
- जमीन हस्तांतरण: ज्यांनी १ फेब्रुवारी २०१९ नंतर जमीन खरेदी केली आहे (वारसा हक्क वगळून), ते या योजनेसाठी पात्र ठरत नाहीत.
- नोकरी आणि पेन्शन: सरकारी कर्मचारी (गट-डी वगळून) किंवा १० हजार रुपयांपेक्षा जास्त पेन्शन घेणारे नागरिक.
- व्यावसायिक: डॉक्टर, वकील, इंजिनिअर किंवा चार्टर्ड अकाउंटंट.
अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे (Documents Required)
जर तुमचे नाव पडताळणी यादीत असेल, तर तुम्हाला तुमच्या गावातील कृषी सहायकाकडे खालील कागदपत्रे जमा करावी लागतील:
- आधार कार्ड: पती, पत्नी आणि अल्पवयीन मुलांचे आधार कार्ड झेरॉक्स.
- ७/१२ उतारा: चालू महिन्यातील नवीन सातबारा आणि ८-अ उतारा.
- रेशन कार्ड: कुटुंबाची माहिती स्पष्ट होण्यासाठी रेशन कार्डची प्रत.
- घोषणापत्र (Self Declaration): कृषी विभागाकडून मिळणारा विहित नमुन्यातील अर्ज/हमीपत्र.
- मयत वारस नोंद: मूळ लाभार्थी मयत असल्यास मृत्यूचा दाखला आणि फेरफार उतारा.
पडताळणी कशी करावी? (Step-by-Step Process)
तुमचा हप्ता अडकू नये म्हणून आजच खालील पावले उचला:
- पहिली पायरी: आपल्या गावातील कृषी सहाय्यक (Agricultural Assistant) किंवा ग्रामसेवकाशी संपर्क साधा.
- दुसरी पायरी: त्यांच्याकडे उपलब्ध असलेल्या ‘संशयास्पद यादीत’ (Verification List) तुमचे नाव आहे का ते तपासा.
- तिसरी पायरी: नाव असल्यास, त्यांच्याकडून ‘फिजिकल व्हेरिफिकेशन फॉर्म’ घ्या.
- चौथी पायरी: सर्व आवश्यक कागदपत्रे जोडून तो अर्ज कृषी कार्यालयात जमा करा.
महत्त्वाची टीप: एकदा सिस्टीममधून नाव ‘Ineligible’ (अपात्र) म्हणून बाद झाले, तर ते पुन्हा सुरू करणे अत्यंत कठीण असते. त्यामुळे २१ वा हप्ता येण्यापूर्वी ही प्रक्रिया पूर्ण करून घेणे हिताचे ठरेल.
निष्कर्ष
पीएम किसान योजना ही शेतकऱ्यांसाठी एक मोठा आधार आहे. मात्र, पारदर्शकता आणण्यासाठी सरकार आता कठोर पावले उचलत आहे. तुमची कागदपत्रे वेळेवर अपडेट करून तुम्ही कोणत्याही अडचणीशिवाय ₹६,००० वार्षिक लाभाचा आनंद घेऊ शकता.








